Koninklijke UD bestaat vandaag precies 150 jaar. De oudste nog bestaande balsportvereniging van Nederland viert dat jubileum op eigen wijze: met eerbied voor het verleden, maar zonder groot vertoon. De Deventer vereniging, ooit een grondlegger van het georganiseerde voetbal, houdt vast aan haar waarden van sportiviteit, vriendschap en traditie.
In Deventer klonk op 13 oktober 1875, iets na tienen ’s avonds, het startschot van een bijzonder hoofdstuk in de Nederlandse sportgeschiedenis. Een groep jonge mannen richtte “Utile Dulci” op – Latijn voor ‘het nuttige met het aangename verenigen’. Wat begon als een cricketclub groeide uit tot een vereniging met een opmerkelijke staat van dienst.
Van cricket naar voetbal
UD begon met cricket, maar voegde in 1894 ook voetbal toe. Dat bleek al snel een schot in de roos. De club groeide uit tot een pionier in de Nederlandse voetbalsport en was aan het begin van de vorige eeuw een begrip in Oost-Nederland. Deventer ontwikkelde zich mede door UD tot een echte sportstad.
De club bracht ook spelers voort met internationale allure. Zo speelde David Wijnveldt op de Olympische Spelen van 1912, waar Nederland het brons veroverde. Ter ere van hem draagt het sportcomplex in Colmschate vandaag de naam David Wijnveldtweg.
De stadsrivaliteit met Go-Ahead
De vroege twintigste eeuw kende in Deventer een tweestrijd die sportief en sociaal kleur gaf aan de stad: UD tegen Go-Ahead. UD stond te boek als de club van de notabelen, Go-Ahead was de club van het volk. Die tegenstelling maakte de duels intens en beladen.
Het eerste officiële treffen, op 17 december 1911, eindigde in een 0-1 zege voor UD. Het was het begin van een rivaliteit die decennia lang de stad verdeelde — en tegelijk verbond.
Van traditie naar Koninklijke status
In 1975, bij het honderdjarig bestaan, kreeg de vereniging het predicaat ‘Koninklijk’. Daarmee werd niet alleen de leeftijd erkend, maar ook “de manier waarop UD sportiviteit en kameraadschap door de generaties heen bleef uitdragen”, zo leest de clubwebsite.
De verhalen uit de beginjaren spreken nog altijd tot de verbeelding. Zo zou op de Brink een kanon hebben gestaan dat werd afgevuurd bij ieder doelpunt van UD. Het typeert de tijd waarin sport nog een mengeling was van ernst, plezier en stadsvermaak.
Meer karakter dan ambitie
De tijden zijn veranderd. UD speelt tegenwoordig op bescheiden niveau en houdt het vooral dicht bij zichzelf. De vereniging draait op betrokken leden en vrijwilligers, mensen die het wit-rood al decennia trouw zijn.
Er is geen roep om snelle successen — eerder de wens om het fundament te behouden. “We zijn geen grote club, maar we zijn er nog steeds. En dat zegt na 150 jaar genoeg,” klinkt het op het sportpark.
Een jubileum met stijl
Het jubileumjaar staat in het teken van herinneringen en ontmoeting. Op de speciale website anno1875.nl staan de festiviteiten uitgestippeld: van het UD Sixes-toernooi tot het traditionele Heerendiner.
Op 31 augustus werd het jubileumshirt gepresenteerd, een stijlvolle verwijzing naar het verleden. En komende zaterdag 18 oktober vormt de feestdag het hoogtepunt, met onder meer een wedstrijd tegen FC De Rebellen — een duel vol humor en nostalgie, precies in de geest van UD.
Oud-profs en oude verhalen
De club herbergt ook enkele oud-profs die hun ervaring inzetten voor de toekomst. Van Jan Veenstra tot Cees Marbus, de oud-verdediger die in 2022 voetbalmanager werd bij UD. Ook speelde ‘Mister Go Ahead Eagles’ John Oude Wesselink er tot ver in zijn nadagen. Daarnaast hebben ook Wim Woudsma, Jan Michels, Henk ten Cate en Robert Maaskant hun wortels bij Go Ahead Eagles — namen die in UD-kringen nog altijd voortleven.
Deventer sporterfgoed
Na 150 jaar is Koninklijke UD geen grootmacht meer, maar wel een symbool. Een herinnering aan de oorsprong van de Nederlandse voetbalsport, en aan het belang van verenigingen die meer zijn dan een elftal.
UD staat voor trouw, kameraadschap en sportbeleving in zijn puurste vorm — waarden die misschien niet de meeste prijzen opleveren, maar wél zorgen dat een club een eeuw en een half overeind blijft.
Namens Deventer Voetbal: van harte gefeliciteerd, Koninklijke UD — 150 jaar geschiedenis, en nog altijd springlevend in het hart van Deventer.
